Dağ bisikletçiliğinde disk frenlerin giderek yayılması ile birlikte disk fren problemleri de ortaya çıkıp kafalarda soru işaretleri yaratmaya başladı. Bu konudaki soruların büyük bir kısmını, örneğin frenlerin sürtmesini, ötmesini bundan önceki muhtelif makâlelerimizde isledik. Önemli ve daha can sıkıcı bir konu ise disk frenlerin çeşitli nedenlerden ötürü yamulmaları. Bu durum haliyle yüksek hız esnâsında basa geldiği takdirde oldukça tehlikeli sonuçlar doğurabiliyor. Bu tür kazaların nedeni muhtelif.

Birinci neden olarak yanlış fren tekniği düşünülebilir. Çeşitli yazılarda da çokça belirttiğimiz üzere yokuşun tepesinden freni sıkmaya başlayıp yokuş bitene kadar frende inmek gerek jant, gerekse disk frenler için yanlış bir yöntem. Bu şekilde fren diskinin gereğinden fazla ısınması ve sonucunda hidrolik sistemde havadan diskin tahrip olmasına kadar pek çok tatsız sona ulaşmak mümkün.

İkinci bir neden ise son yıllarda disk frenin de görsel bir öğe olarak ağırlık kazanması ve bu nedenle disklerin giderek büyük ve nispeten ağırlıktan tasarruf baskısının da sonucu olarak giderek ince yapılmaya başlanması. Asgarî disk kalınlığı konusuna daha önce İki Diskin Ötesi makâlemizde değinmiştik. Haliyle yukarıda belirttiğimiz hatalı fren yöntemi ile diskin de inceliği birleşince ortaya bâriz bir tehlike potansiyeli çıkıyor.

Diskler elbette sadece bu iki nedenden ötürü değil, bir düşüş sonucu da deforme olabiliyorlar.

Her ne şekilde olursa olsun, belirli bir seviyeye kadar yamulmuş diskleri tekrar düzeltmek mümkün. Fakat aşağıdaki hâle geldikten sonra takdir edilir ki tek çare diski yenilemek.

Büyük boyut için tıkla!

Özellikle diskteki yamukluk gözle doğrudan seçilmiyor, fakat diskin sürekli fren balatasına sürtmesi ile kendini belli ediyorsa yapılacak is tekerleği sökmeden kaliperlerin arka tarafından fener tutarak diskteki eğriliğin hangi noktada olduğunu saptamak.

Büyük boyut için tıkla!

Disk fren yamulmasında kullanılacak belli başlı parçalar aşağıdakiler.

Büyük boyut için tıkla!

Eğriliğin bir adım önünde fren yapıldıktan sonra tamir işlemi başlıyor. Haliyle burada daha açık olması için göbekten sökülmüş bir diskte gösterilen adımlar disk göbekten sökülmeden yapılacak.

İşin özeti yamukluğu diski kanırtarak düzeltmek. Fren diskinin çelikten olduğu düşünülürse bunun kolaybir işlem olmadığı da aşikâr. Bunun için diskteki eğriliğin nereden kaynaklandığını kesin olarak belirlemek de şart.

Büyük boyut için tıkla!

1) Diskteki eğriliğin çıkış noktası eğer diskin teli ise, yani asıl yamulma diskin frenle temas eden bölgesinde değil de diskin telindeyse yapılacak şey tek bir çatal ya da kanırtaç ile diskin telini tekrar kanırtarak düzeltmek, ki bu aslında en kolay iş.

2) Diskteki eğrilik fren balatasına temas eden yüzeyin içe ya da dışa doğru diskin telinden itibâren eğrilmesi şeklindeyse yapılacak şey bir çatal ve bir kanırtaç kullanmak. Kanırtaç diskin telini tutarken çatal ile de diskin frenle temas eden bölgesi düzeltiliyor.

Büyük boyut için tıkla!

3) Diskteki eğrilik frenle temas eden kısmın „kırılması“ ise en zor durum. Bu durumda çatalların uzun yarıkları ile karşılıklı olarak kırığı düzeltmek gerekiyor. Haliyle bu işlem sonrasında kırıktan hiç iz kalmaması, diskin sathının tamamen düz olması fren verimi açısından şart.

Büyük boyut için tıkla!

Bütün bu adımlar sırasında elbette ufak adımlarla ilerlemek gerektiğini ve her adim sonrasında tekrar kaliperin arkasından ışık tutarak gelinen noktayı ve bir sonraki adımda kullanılacak kuvveti belirlemek şart. Aksi takdirde bir tarafa yönelik eğriliği düzelteyim derken diğer tarafa doğru eğmek işten bile değil.

Bütün işlem bittikten sonra ise frenle bir defa diski ısıtacak şekilde fren yapmak da gerekli.

Elbette profesyonellik ve milimetrik ayarlarda yukarıya ve aşağıya doğru sinir yok. Burada Park Tool markasının aletleri ile gösterdiğimiz işlemin en kaba hâli diski söküp, düz bir satıh üzerinde (örn. bir masa) eğriliğin nerede olduğunu belirleyip bir İngiliz anahtarı ile kaba kuvvet düzeltmeye çalışmak. Haliyle İngiliz anahtarının diske zarar verme olasılığı çok daha yüksek, eğer çok acil bir durum söz konusu değilse kaçınılması gereken bir yöntem.

Diski yeni disk seviyesine getirmeye kararlı olanlara da gene Park Tool markasının bu iş için geliştirdiği milimetrik ayar yapmaya imkân tanıyan disk akord ayarı aletleri olduğunu belirtelim.

Büyük boyut için tıkla!

Son olarak söylenebilecek şey, bu kadar uğraşmayıp yeni bir disk de alınabileceği. Fakat biliyoruz ki atölye müdâvimleri için yenisini almak yerine (ya da yenisi alınsa bile eskisini) tamir etmek kaçınılmaz.