Kopenhag… Bisiklet ve şehir deyince akla (belki Amsterdam ile beraber) ilk gelen şehir. “Cykel”lerini çok seviyorlar bunu biliyoruz (Danimarkaca “cykel” = bisiklet, çoğul “cyklerne”). Peki Kopanhag ve bisiklet hakkında bilmediğiniz 12 şeye var mısınız?
1) Kopenhag’da insandan çok bisiklet var!
…en azından Danimarka’nın resmi internet sayfası öyle olduğunu söylüyor. Ülkenin başkentinde 1.9 milyon bisiklet varmış, nüfus ise 1.7 milyon.
|  | Kopenhag | |
2) Her 3 milletvekilinden 2’si meclise bisikletle gidiyor!
Biz milletvekillerimizin avantalarını tartışaduralım, Kopenhag’da şehir içinde iki kişiden biri işe, okula vs. bisikletle gidiyor. Ülkenin meclisi Folketinget’e bisikletle giden milletveki oranı ise %63!
|  | Kopenhag meclis | |
3) Dört aileden birinin kargo bisikleti var!
İki ya da daha fazla çocuğa sahip her dört aileden biri çocuklarını anaokuluna vs. kargo bisikletlerle götürüyorlar.
|  | Kargo bisikletler | |
4) Kopenhaglılar senede dünyanın çevresini 300 defa dönüyorlar!
Kopanhaglılar senede 1.2 milyon km bisiklete biniyorlar, ama sadece 600.000 km metroya. Karşılaştırmak için dünyanın çevresi 40.000km, dünya ile ay arasındaki ortalama mesafe 384.000km.
5) Kopenhaglaştıramadıklarımızdan mısınız?
İngilizce’de “copenhagenization”, Almanca’ya “Kopenhagenisierung” diye giren bir fiil var, şehir planlamasının bisiklet odaklı yapılmasını belirtiyor. Kelimenin mucidi Danimarkalı mimar Jan Gehl. Kelimenin yayılması Mikael Colville-Andersen’in aynı isimli bloguyla başlamış: www.copenhagenize.com. Blogda Mikael aynı zamanda dünyanın en bisiklet dostu 20 şehrini de hesaplamış (resimdeki büyük rakamlar şehirlerin 13 ana kategoride topladıkları puanlar, azami mümkün puan 100).
|  | En bisiklet dostu 20 şehir | |
6) Kopenhag dünyanın ilk bisiklet şehri!
2007 yılında UCI (evet, bizim UCI, bu işlere de bakıyor), “Bike City” (Bisiklet Şehri) unvanını devreye sokmuş ve Kopenhag’I dünyanın ilk bisiklet şehri seçmiş. Dört yıllık bir süre için yapılan seçimden sonra 2011’de bu unvan Melbourne’a (Avustralya) verilmiş. Avustralya’daki bisiklet şeritlerine ne isim veriyorlar biliyor musunuz? “Copenhagen Lanes”!
|  | Kopenhag | |
7) Bisiklet hızlı!
Kopenhaglıların %55’i gitmek istedikleri yere en hızlı bisikletle gittiklerini düşünüyorlar.
8) Daha çok bisiklet, daha az kaza!
Kopenhag’da ağır bisiklet kazaları 1996 yılında 252 taneymiş, 2010 yılında bu sayı 92’ye düşmüş. Aynı süre içinde Kopenhag’da bisiklete binen sayısı %50 artmış.
8) Kopenhag’da bisiklet kiralama sistemi yok!
…ama eskiden varmış. 1995 yılında Kopenhag dünyanın ilk şehirlerinden biri olarak bugün Avrupa’da büyük şehirlerde gördüğümüz bisiklet kiralama sistemini oturtmuş. Fakat geçen yıl program kaldırılmış. Açıklanan ve çok eleştirilen sebep bütçe sıkıntısı olsa da insan “herhalde gerek kalmadı” diye düşünüyor.
9) Eşya taşımacılığında bisiklet 1 numara!
…en azından postacılar için. Kopenhag’da postacılar üç tekerlekli bisikletle mektup, paket dağıtıyorlar. Kulağa şaka gibi geliyor (ama değil): bir sperm bankası spermleri şehir içinde taşımak için “sperm bike” tasarlamış.
|  | Spermbike | |
10) Kopenhag’da senede 20.000 bisiklet çalınıyor!
Haliyle bu kadar bisiklet olan bir yerde bu da işin üzücü kısmı. Fakat ilginç bir istatistik daha: Kopenhag’da senede 13.000 bisiklet de sokaklarda “unutuluyor” ve belediye tarafından toplanıyormuş.
11) Dünyanın en yoğun bisiklet yolu Kopenhag’da!
Pek şaşırtıcı değil tabii. “Dronning Louises Bro” (Kraliçe Louise köprüsü) dünyanın en yoğun bisiklet yolu. Günde 36.000 bisiklet geçiyor üzerinden!
12) Bisiklet yolu yapımına devam!
Halihazırdaki 400km’lik bisiklet yolu ağına ek olarak banliyöleri ile beraber Kopenhag halen 26 tane bisiklet yolu projesi yürütüyor. Bu “bisiklet otobanları” daha iyi aydınlatılmış, daha geniş, kavşaklarda öncelikleri var. Projeler hakkında detaylı bilgiye de buradan ulaşabilirsiniz.
İstanbul? Ankara? İzmir?...
Aklı başında kimse İstanbul’un yakın gelecekte Kopenhag gibi olacağını beklemiyor (hele de gurur duyacağımız bir bisiklet yarışına en galiz küfürleri sallamaktan gocunmayanların yaşadığı bir şehirken). Fakat daha iyi, daha sağlıklı, daha çevreci, daha güvenli, daha ekonomik… yaşamak için Kopenhag’in hadi geçelim onda biri olmayı, yüzde biri kadar bisikletleştirme hamlesi dahi olmaması nasıl açıklanabilir?
2020 Olimpiyat oyunlarına aday bir şehirde bisiklet yolu yapılacak en mantıklı güzergahlardan biri olan Bağdat caddesinde dahi bisiklet şeridi için kıyasıya mücadele etmek, kampanyalar başlatmak zorunda kalmak nasıl açıklanabilir?
75 milyon nüfusa sahip ve G20 üyesi bir ülkenin başkentinde bisiklet yolu olmaması nasıl açıklanabilir?
Böyle bir ülkenin üçüncü büyük şehrinde bisiklet tekerleğini metroya sokabilmek için eylem yapmak gerekmesi nasıl açıklanabilir?
Üç “büyük” şehrimizde bisiklet yolları ne alemde? Burada okuyabilirsiniz.
1., 2., 3. ve son fotoğraflar Michael Matzenberger/der Standard
Bunlar da ilginizi çekebilir
Makaleler
İstanbul’da Bisiklet Yolu Soruları - Bisiklet Yolları Algısında Yanlışlar
İBB Emirgan Planları, Bisiklet ve Absürd Projeler
Londra ve İstanbul'da Bisikletin Geleceği
Londra'da bisikletle 10 gün
İstanbul'da Katlanır Bisiklet Kullanmak
Bisikletle işe gitmenin püf noktaları
Haberler
İBB 2015-2019 Stratejik Plan’da Bisiklet Yolları
Yeni Bir Absürd Proje: Tünelde Bisiklet
İstanbul Büyükşehir Belediyesi 2015 Bisiklet Planı - 2km Bisiklet Yolu
Londra'da Yeni Proje: SkyCycle
Londra Bisiklet Otobanları
Kopenhaglaştıramadıklarımızdan mısınız?
|